تحریریه خودرودیلی 
روز گذشته سید رضا فاطمی امین در جلسه استیضاح خود در صحن علنی مجلس شورای اسلامی، دفاع تمام‌قدی از عملکرد بیش از یک سال وزارتخانه تحت تصدی‌اش در بخش خودرو داشت، و این در حالی است که طی ماه‌های گذشته، ایرادات بسیاری به این عملکرد وارد شد. یکی از این ایرادات ریز و درشت، بحث قرعه‌کشی خودرو و توزیع رانت گسترده‌ای است که در قالب این طرح خام و پر از ایراد، صورت می‌پذیرد.
در قالب این قرعه‌کشی‌ها که به گواه کارشناسان، نه در تنظیم بازار و در نه در کم کردن از باد حباب قیمت‌ها، تاثیری نداشته، تا به امروز هزاران میلیارد تومان رانت نصیب افرادی شده که نه برای نیاز شخصی، بلکه صرفا برای کسب سود در طرح‌های فروش شرکت می‌کنند. نمونه این پول‌پاشی های گسترده نیز سی‌ونهمین مرحله از فروش‌های فوق‌العاده ایران‌خودرو است که کماکان به روش قرعه‌کشی و با حفظ تمامی محدودیت‌های ثبت‌نام به اجرا درمی‌آید. اما با تمام این محدودیت‌ها، بیش از ۵میلیون و ۵۷۴هزار نفر متقاضی عادی ثبت‌نام داشته، آن هم برای تنها ۱۰هزار خودرو.
در کنار طرح فروش فوق‌العاده ویژه متقاضیان عادی، ایران خودرو ۱۲.۵۰۰ خودرو را نیز برای طرح حمایت از جوانی جمعیت، ویژه مادران دارای دو فرزند و یا بیشتر کنار گذاشته بود. ۲۵۰۰ دستگاه از خودروهای قابل عرضه در این مرحله از فروش های فوق العاده ایران خودرو نیز مختص دارندگان خودروهای فرسوده غیر تاکسی بود. محاسبه اختلاف قیمت کارخانه و بازار ۲۵هزار خودرو قابل‌عرضه در قالب این مرحله از فروش‌های فوق‌العاده ایران‌خودرو حاکی از آن است که روی هم رفته چیزی نزدیک به ۳هزار و ۹۴۵میلیارد تومان رانت نصیب برندگان قرعه‌کشی خواهد شد.
دقیق‌تر اگر بخواهیم بگوییم، ۱۱هزار پژو پارس سال در قالب طرح های عادی، حمایت از خانواده و خودروهای فرسوده این مرحله از فروش‌های فوق‌العاده ایران‌خودرو عرضه می‌شود که با احتساب اختلاف قیمت تقریبا ۱۵۵میلیون تومانی قیمت آن در کارخانه و بازار، هزار و ۷۰۵میلیارد تومان سود نصیب برندگان این تعداد پارس سال خواهد شد. در مورد پارس سال سفارشی اما تعداد خودرو قابل عرضه، تنها ۴هزار دستگاه بوده و اختلاف قیمت کارخانه و بازار آن نیز کمتر (در حدود ۱۳۱میلیون تومان) می‌باشد. همین باعث شده تا مجموع سود برندگان این تعداد، به ۵۲۴میلیارد تومان برسد.
در ازای ۲هزار سورن پلاس قابل‌عرضه در این مرحله که هریک، اختلاف قیمت ۹۴میلیون تومانی کارخانه و بازار دارند نیز ۱۸۸میلیارد تومان توزیع رانت صورت گرفته، عددی که برای پژو 207i دنده‌ای، با توجه به ظرفیت ۶هزار دستگاه و اختلاف قیمت ۱۹۸میلیون تومانی کارخانه تا بازار، به هزار و ۱۸۸میلیارد تومان می‌رسد. در نهایت نیز باید به پول‌پاشی ۳۴۰میلیارد تومانی بین ۲هزار برنده 207i های دو رنگ (سقف‌قرمز) قابل عرضه در این طرح فروش فوق العاده محصولات ایران خودرو اشاره کنیم که حاصل اختلاف تقریبا ۱۷۰میلیون تومانی قیمت این خودرو، از کارخانه تا بازار می‌باشد.
این تنها یک نمونه از پول‌پاشی های بی‌حساب و کتابی است که با اتخاذ روش قرعه کشی برای عرضه خودرو در بازار، صورت گرفته و مادامی که این روش عرضه خودرو در بازار، پابرجاست، بعید است قدم مثبتی در ثبات بازار و قیمت‌ها برداشته شود چراکه رانت حاصل از برنده شدن در قرعه‌کشی باعث شده تا انگیزه اصلی بخش اعظمی از ثبت‌نام کنندگان، کسب سود باشد. در نتیجه، دست مصرف‌کننده واقعی از خودرو، هر روز کوتاه‌تر می‌شود و واسطه‌گری در این بازار آشفته، بیشتر. تعداد ثبت‌نام کنندگان برای خودروهایی نظیر پژو پارس سال که هم قیمت شرکتی به مراتب کمتری دارند، و هم در صورت برنده شدن، سود به مراتب بیشتری را نصیب متقاضیان خواهند کرد، خود نشان از همین دارد که بخش اعظمی از ثبت‌نام کنندگان در فروش‌های فوق‌العاده ایران‌خودرو، صرفا به دنبال کسب سود هستند.
برای مثال، از میان نزدیک به ۵ میلیون و ۷۵۵هزار متقاضی عادی مرحله سی‌ونهم فروش‌های فوق‌العاده ایران‌خودرو، نزدیک‌به ۲میلیون و شش ثبت‌نام برای پژو پارس سال و نزدیک به ۱میلیون و ۵۰۸هزار ثبت‌نام برای پژو پارس سال سفارشی صورت گرفته. این در حالی است که مجموع ثبت‌نام گنندگان عادی خودرویی نظیر سورن پلاس که هم قیمت شرکتی به مراتب بیشتر و هم حاشیه سود به مراتب کمتری در مقایسه با پارس های قابل عرضه در این طرح دارد، به ۵۳۱هزار نفر نیز نرسیده. حتی در میان ثبت‌نام کنندگان در طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت نیز ثبت‌نام کنندگان پارس سال و پارس سال سفارشی، به ترتیب ۷ و ۱۰ برابر مادرانی بوده که ترجیح داده‌اند سورن پلاس را ثبت‌نام کنند. این امر در مورد دارندگان خودروهای فرسوده غیرتاکسی که ۱۰درصد از ظرفیت کل خودروهای قابل عرضه در این طرح به آنها اختصاص یافته نیز صدق می‌کند.
انتهای پیام
نظر شما چیست؟