در گذشته نه چندان دور خودروها حتی سیستم صوتی نداشتند و خودرو فقط وسیلهای برای جابهجایی از نقطهای به نقطهی دیگر بود. سال ۱۹۵۲ گیرنده رادیویی FM داخل کابین خودرو قرار گرفت و این روند پیشرفت ادامه یافت تا در سال ۱۹۸۴ میلادی پخشکننده دیسک نوری (CD Player) در کنار گیرنده رادیو قرار گرفت. همین مساله برای تهویه داخل خودرو هم صادق است. در آن زمان رانندگی در ظهر یک روز تابستانی و یا یک شب سرد زمستانی بسیار سخت و طاقتفرسا بود. اما امروزه به لطف سیستم تهویه خودرو، با فشردن یک کلید کوچک، دمای کابین خودرو شما به عدد دلخواه تغییر خواهد کرد. و میتوانید در آسایش کامل از نقطهای به نقطه دیگر جابهجا شوید. با این مقدمه میخواهیم شما را بصورت مختصر با تاریخچه سیستم تهویه خودرو آشنا کنیم، از پیدایش تا تکامل.
شروع کار از کجا بود؟
برای اولین بار یک شرکت آمریکایی در نیویورک در سال ۱۹۳۳ میلادی پیشنهاد نصب تهویه مطبوع در خودرو را ارائه داد. اما شش سال طول کشید تا اولین سیستم تهویه خودرو در یک Packard قرار گرفت. این سیستم توسط شرکت Bishop and Babcock در اوهایو آمریکا ساخته شد. این شرکت در این سیستم یک بخاری نیز گنجاند تا در فصول سرد سال بتواند کابین خودرو را گرم نگه دارد. به دنبال آزمایشهای پیشین پکارد و کادیلاک در سال ۱۹۴۰ و ۱۹۴۱ میلادی، کرایسلر با ایمپریال در سال ۱۹۵۳ میلادی تصمیم به ارائه تهویه مطبوع جدید به صورت آپشنال گرفت. چند دهه قبل تر، یعنی در دهه ۱۹۳۰ میلادی، والتر کرایسلر برای ساختمان کرایسلر تهویه مطبوع Airtemp را ابداع کرده بود. در سالهای ۱۹۵۱ و ۱۹۵۲ کرایسلر این سیستم را بر روی خودرو های خود عرضه کرد.
یک نوآوری بنام Airtemp
این سیستم از تهویه مطبوع خودرو های رقیب، پیشرفته تر بود و در کنار بهرهمندی از یک سوییچ واحد بر روی داشبورد که با سه حالت کم، متوسط و زیاد قابل تنظیم بود، قادر بود تا هم برای سرنشین خودرو سرمایش ایجاد کند و هم رطوبت هوا و گردغبار و دود را کاهش دهد. سیستم Airtemp توسط کانالهای کوچکی هوای مطبوع را به سمت سقف خودرو هدایت میکند و هوا را مستقیم به صورت سرنشینان و راننده نمیزند. این ویژگی خوبی است که خودروهای مدرن امروزی از آن بیبهره مانده اند. پس از کرایسلر، دیگر خودروسازان آمریکایی نظیر کادیلاک، اولدزموبیل و بیوئیک سیستم تهویه خودرو را به عنوان یک آپشن در سال ۱۹۵۳ به محصولات خود اضافه کردند.
سیستم یکپارچه Nash
شرکت Nash-Kelvinator با استفاده از تجربیات خود در سردسازی، اولین کمپرسور مقرون به صرفه که دارای واحد گرمایش و تهویه مطبوع بود را ارئه کرد. این سیستم در Nash Ambassador مدل ۱۹۵۴ میلادی به کار رفت. و همین باشد شد اولین خودرو آمریکایی مجهز به سسیتم سرمایشی (تهویه مطبوع) و گرمایشی یکپارچه که در جلوی ماشین (کاپوت) قرار داشت، لقب بگیرد.
این سیستم بسیار جمعوجور و تمامی اجزای آن قابل تعمیر است. ترکیب سه عمل گرمایش، سرمایش و تهویه که ابتکار شرکت Nash بود در بازار به نام All-Weather Eye شناخته میشد. این سیستم برای اولینبار در سال ۱۹۵۸ مورد استفاده قرار گرفت. سیستم All-Weather Eye میتوانست از طریق دریچههای تعبیه شده عمل گرمایش، سرمایش و تهویه را برای سرنشین کناری نیز انجام دهد. به لطف پیشرفت قابل توجه، منحصربهفرد و یکپارچه، این سیستم توانست از دیگر سیستمها پیشی بگیرد. قیمت مناسب (۳۴۵ دلار) آن نیز یکی از دلایل پیشیگرفتن از دیگر سیستمها بود.
افزایش درخواست برای سیستم تهویه در خودرو ها
سیستم تهویه مطبوع در قرن بیستم در اکثر خودروها مورد استفاده قرار گرفت. از این رو و برای افزایش رضایت رانندگان، کادیلاک در سال ۱۹۶۸ میلادی ویژگی جدیدی به این سیستم اضافه کرد. این ویژگی به این صورت بود که با استفاده از کنترل از راه دور فرد بتواند سیستم را فعال کند تا وقتی که به خودرو رسید، در راحتی کامل به مسیر خود ادامه دهد. بد نیست بدانید در سال ۱۹۶۰، حدود ۲۰ درصد از تمام خودروهای موجود در ایالات متحده دارای تهویه مطبوع بودند. حتی درصد استفاده از این سیستم در مناطق گرم به ۸۰ درصد افزایش یافته بود.
سیستم تهویه خودرو چگونه کار میکند؟
پیش از توضیح فرآیند کار باید بدانید این سیستم ملزم به انجام سه کار است:
- کاهش دمای کابین
- گرم کردن کابین و انتقال گرما به شیشه جلوی خودرو
- تهویه هوای اتاق (در این سیستم از گاز فرئون استفاده میشود)
حال بپردازیم به فرآیند کار سیستم تهویه خودرو. روند کار به این شکل است که ابتدا ماده خنک کننده (فرئون) در حالت گاز توسط فشرده ساز موجود در سیستم (نیروی این دستگاه توسط تسمه ای تامین میشود) فشرده شده و گاز را پرفشار میکند (فشار در حدود ۲۵۰ پاسکال و در دمای۸۲ درجه سانتی گراد). بعد از این مرحله، ماده خنک کننده وارد کندانسور (متراکم کننده) که در اکثر سیستم ها در جلوی رادیاتور قرار دارد، شده، به حالت مایع تبدیل میشود. سپس وارد خشک کن شده، رطوبت آن گرفته میشود و مایع قرار گرفته در لولههای سیستم پمپاژ میشود.
در نتیجه این فرآیند به مایع با فشار پایین تبدیل میشود و به گاز سرد تغییر حالت میدهد. حال ماده خنککننده در حالت گاز به درون تبخیرکننده حرکت میکند. این تبخیر کننده مانند یک تغییردهنده هوا عمل میکند. در نتیجه، هوای عبوری از فن خنک شده و به داخل کابین خودرو پمپ میشود.
نظر شما چیست؟