تحریریه خودرودیلی 
از زمان اولین نمایش عمومی کامیون کشنده شکموتو X5000 شرکت آرین دیزل پایا در نمایشگاه خودرو اصفهان ۱۴۰۱ نکته ای که هموراه در مورد این محصول جدید، نظر کارشناسان و همچنین فعالان بازار خودروهای تجاری و کار را به خود جلب کرده، پیشرانه‌ای است که با ۵۲۰ اسب‌بخار قدرت، در زمان رونمایی، قدرتمندترین پیشرانه در بین کامیون های کشنده مونتاژی به حساب می‌آمد و ترکیب آن با گیربکس ۱۶ سرعته اتوماتیک Fast، مجموعه محرکه پرکشش و پاسخگویی را ایجاد کرده. اما بهره‌مندی از مجموعه محرکه اینچنین پرقدرت، نیازمند مجموعه به همین اندازه پرتوان برای تامین نیروی توقف است و این مهم، در شکموتو X5000 برعهده سیستم ترمز کامل و به‌روزی است که از اجزای مختلف و متنوعی تشکیل یافته است. پیچیدگی و پیشرفته بودن مجموعه ترمز در شکموتو X5000 ما را بر آن داشت تا در یک نوشتار، به بررسی تخصصی آن بپردازیم.
اجزای مختلف مجموعه ترمز Shacmoto X5000
در یک کامیون کشنده، مجموعه ترمز از بخش های مختلفی تشکیل می‌شود از جمله ترمز تریلر، ترمز کشنده، ترمز پارک، ترمز کمکی (ترمز موتور / ریتاردر) و سیستم های همیار ترمز که بخش آخر، در شکموتو X5000 شامل مواردی نظیر ترمز اضطراری AEBS و ترمز کمکی حرکت در سربالایی می‌شود که هر یک، به نحوی کیفیت تجربه رانندگی با این کامیون کشنده جدید آرین دیزل را ارتقاء می‌بخشند. در کنار اینها، وجود سیستم همیاری نظیر کنترل پایداری الکترونیک، کنترل لغزش و سیستم هشدار انحراف از مسیر نیز در داشتن آرامش خاطر از ایمنی بی‌بدیل خودرو در حرکت، تاثیر بسزایی دارند اما در این نوشتار، تمرکز ما بر مجموعه ترمز است و مواردی که به آنها اشاره شد.
سیستم ترمز اصلی
سیستم ترمز اصلی در کامیون کشنده شکموتو X5000 تشکیل یافته از یک مجموعه دو مداره مستقل پنوماتیک. و در دل رینگ‌های یک‌تکه فولادی پوشش یافته با تایرهای 315/80R22.5 خودرو، هم در جلو و هم در عقب، ترمزهای دیسکی جانمایی شده‌اند که ترمزگیری مطمئن‌تری را به همراه دارد. این اطمینان را علم به این که سوپاپ ها و سیستم ترمز ساخت شرکت وبکو بوده و مخازن ذخیره باد آلومینیومی در مجموعه به‌کار رفته، بیشتر خواهد کرد.
مجموعه ترمز کمکی شکموتو X5000
ایمنی بیشتر در هنگام نیاز به ترمزگیری، توسط مجموعه ترمز کمکی مهیا می‌شود؛ مجموعه‌ای که امروزه بطور گسترده در کامیون‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و البته، آشنایی راننده با نحوه عملکرد آنها نیز اهمیت بسیار بالایی دارد. هدف این مجموعه نیز ارائه حداکثر نیروی بهینه توقف یا کاهش سرعت، در کنار کاهش استهلاک لنت‌های ترمز و خنک ماندن لنت‌ها، به‌ویژه در سرازیری هاست. از این مجموعه، بطور خاص می‌توان به ترمز موتور یا ریتاردر اشاره کرد. ریتاردر های نصب شده در کامیون‌ها عموما هیدرولیکی هستند و در پشت گیربکس مورد استفاده قرار می‌گیرند. ترمز موتور نیز با عملکردی همچون مسدود ساختن خروجی اگزوز (خفه‌کن)، قطع جریان سوخت‌رسانی و باز شدن سوپاپ تخلیه تخلیه در مرحله تراکم، شناخته می‌شود.
شکموتو X5000 برای ارائه عملکرد بهینه در حالت توقف یا کاهش سرعت، هم به ریتاردر مجهز است و هم به ترمز موتور. در این مجموعه ترمز کمکی، فعال نمودن ترمز موتور که از برند JACOB است، با فشردن دکمه‌ای انجام می‌شود که بالای اهرم تعویض دنده جانمایی شده در پشت غربیلک فرمان، قرار دارد. جهت فعال‌سازی ریتاردر هم که از نوع ۵ مرحله‌ای هیدرولیک است، اهرم دنده را به سمت بالا بکشید. با هر بار بالا کشیدن اهرم دنده، ریتارد افزایش می‌یابد و در صورت نیاز، این روند را می‌توان تا ۵ بار (رسیدن به مرحله پنجم ریتارد) انجام داد.
وظیفه مجموعه ترمز کمکی، ایجاد نیروی بهینه برای توقف با توجه به راندمان خودرو است و همانطور که اشاره شد، داشتن دانش کافی در مورد چگونگی عملکرد آن، بسیار می‌تواند به افزایش عمر لنت‌ها و مجموعه ترمز اصلی نیز کمک کند. اما آنچه که باید در نظر داشته باشید این است که همیشه نیز استفاده از ترمز کمکی، چاره‌ساز نیست. برای مثال، روی جاده‌های صاف فعال کردن ترمز کمکی (ترمز موتور یا ریتاردر) باعث قفل شدن چرخ‌ها و سُر خوردن خودرو می‌شود. همچنین در کیفیت ترمزگیری، مورادی نظیر چگونگی توزیع بار در تریلر و اختلاف بار بین چرخ‌ها نیز بسیار موثر می‌باشد.
ترمز تریلر
حال که بحث بار شد، بد نیست اشاره‌ای هم به ترمز تریلر داشته باشیم. همانطور که از نام این مجموعه پیداست، وظیفه اعمال نیروی توقف بر تریلر را دارد، یعنی همان کاربری منفصل وصل به چرخ پنجم یا ریش کشنده که می‌تواند از چادری باشد، یا کفی، یخچالی، تیغه، تانکر و … . از ترمز تریلر که بر روی کنسول کنار صندلی راننده، در کنار ترمز پارک دستی جانمایی شده، بدون توجه به ترمز پایی یا دستی کشنده می‌توان استفاده کرد چون مختص تریلر و فقط باعث اعمال نیروی توقف بر روی چرخ های تریلر می‌شود. برای مثال، در سرازیری ها می‌توان برای هماهنگ شدن ترمزها، از ترمز تریلر نیز استفاده کرد تا خودرو، به اصطلاح قیچی نکند. اما همیشه و در هر شرایطی نیز نباید از آن استفاده کرد و در هنگام استفاده، باید حواس راننده از طریق آینه‌های جانبی، به تریلر باشد.
ترمز اضطراری اتوماتیک AEBS
مکمل این مجموعه‌ها، در شکموتو X5000 آرین دیزل، سیستم پیشرفته ترمز اضطراری اتوماتیک، موسوم به AEBS است که طی سال‌های اخیر، استفاده از سیستم های مشابه آن در کامیون های کشنده تراز اول دنیا، به یک نرم و استاندارد تبدیل شده است. این سیستم در Shacmoto X5000 شرکت آرین دیزل عملکردی متشکل از سه فاز دارد که عبارتند از هشدار پیش از برخورد، هشدار برخورد و فعال کردن ترمزها.
در فاز اول یعنی هشدار پیش از برخورد، رادار جانمایی شده در قسمت جلو کشنده با تشخیص موقعیت خودروی جلویی، هم با روشن کردن یک چراغ زرد رنگ روی صفحه نمایش پشت‌آمپرها، و هم با پخش صدای هشدار، راننده را از احتمال تصادف باخبر می‌سازد. در این حالت، چنانچه خودرو به مانع یا همان خودروی جلویی، نزدیکتر شود، علاوه بر پخش صدای هشدار، ترمزها نیز بصورت لحظه‌ای و هرچند ثانیه، عمل می‌کنند تا تصادف رخ ندهد. فاز سوم هم که فاز تشخیص حتمی بودن تصادف است، با ترمزگیری کامل همراه است. و تمامی این مراحل، بصورت اتوماتیک و بدون نیاز به تصمیم‌گیری راننده انجام می‌شود.
این سیستم درصورتی درگیر می‌شود که خودرو در حالت دنده جلو و یا خلاص بوده، سرعت، بالاتر از ۱۵ کیلومتر در ساعت باشد. زمان ترمزگیری نیز بسته به سرعت‌های مختلف، در حدود دو ثانیه اعلام شده است. این سیستم بسته به شرایط آب‌وهوایی می‌تواند عملکرد مختلفی داشته باشد و چنانچه تشخیص دهد راننده کنترل خودرو را در دست گرفته، برای مثال با عملیاتی مانند پا گذاشتن روی پدال گاز، چرخاندن فرمان و …، عملکرد آن بطور موقت، غیرفعال می‌شود. و صرف داشتن این سیستم، نباید این ذهنیت را به راننده بدهد که دیگر سوار بر خودرویی به اصطلاح ضدتصادف است. برای مثال در سربالایی و سرازیری تند، شرایط بد آب‌وهوایی، ارتفاع بالا و خارج از قاعده سپر در خودروی جلویی، وضعیت غیراستاندارد تایرها، تمیز نبودن لنز و شیشه جلویی رادار، یا ظاهر شدن یک‌باره مانع یا خودرو در مسیر، ممکن است AEBS عمل نکند و یا عملکرد آن تحت‌الشعاع قرار گیرد.
اما بهره‌مندی از این مجموعه مدرن و به‌روز، در کنار دیگر اجزای مجموعه ترمز و همچنین سیستم‌های همیار دیگر نظیر کنترل پایداری الکترونیک، کنترل لغزش و سیستم هشدار انحراف از مسیر که پیش‌تر به آنها اشاره شد، این اطمینان خاطر را به راننده می‌دهد که در کنار مجموعه محرکه قدرتمند و پُرکشش، سوار بر یک کامیون کشنده مجهز و مدرن، با استانداردهای روز دنیاست که در مواقع لزوم، با مجموعه ای از سیستم های مکانیکی و الکترونیکی از او و باری که به همراه دارد، محافظت خواهد کرد.
برای مثال کنترل پایداری الکترونیک یا ESP در مواقعی که نیاز به ثبات تریلر می‌باشد، می‌تواند با کاهش قدرت موتور، اعمال ترمز روی چرخ های کشنده و اعمال ترمز روی کل چرخ‌های تریلر، می‌تواند این مهم را میسر سازد. و عملکرد آن که در سرعت‌های بالاتر از ۲۰ کیلومتر در ساعت فعال می‌شود، می‌تواند خطر واژگونی، لغزش یا خمش را در کامیون کشنده و تریلر، کاهش دهد. در مورد این سیستم های ایمنی همیار، در ادامه مباحث شکموتوشناسی پیشرفته، بیشتر خواهیم گفت.
ترمز کمکی حرکت در سربالایی
اینها مواردی بود که نیاز به تامین نیروی توقف در سرعت و در هنگام حرکت وجود داشت. اما برای خودرویی با این حجم و وزن، نیاز است تا در هنگام توقف یا هنگام شروع حرکت نیز مجموعه‌ای قابل اتکا برای یک‌جا ماندن یا جلوگیری از حرکت ناخواسته به سمت جلو یا عقب داشته باشد. برای این مهم، در کنار ترمز پارک که با استفاده از سیلندر ترمز یا همان بوستر عمل می‌کند و یک مکانیزم دستی دارد، Shacmoto X5000 با ترمز کمکی حرکت در سربالایی (Hill Start Assist یا به اختصار، HSA) نیز عرضه می‌شود. این سیستم با فشردن یک دکمه بر روی داشبورد فعال می‌شود، به این ترتیب که به فشردن دکمه مذکور و پس از برداشتن پا از روی پدال ترمز و اقدام به گذاشتن پا بر روی پدال گاز، HSA وضعیت خودرو را تا حدود ۳ ثانیه، ثابت نگه داشته، اجازه نمی‌دهد خودرو به عقب حرکت کند. جهت غیرفعال کردن HSA نیز کافی است همان دکمه مجددا فشرده شود.
در قسمت‌های بعدی شکموتوشناسی پیشرفته، سعی خواهیم داشت با نگاهی موشکافانه‌تر، به دیگر اجزا و بخش‌های کامیون کشنده شکموتو X5000 بپردازیم تا دید کامل‌تری به دارندگان و یا خریداران احتمالی این محصول آرین دیزل بدهیم.
انتهای پیام
شکموتو اشغال چینی به درد نخور رامان خودرو آشغال خودرو