خودرو های فراموش شده بازار ایران (قسمت ۱)؛ پژو ۴۰۷، یک شیر شکست خورده!

آزادسازی مجدد واردات خودرو در اواخر نیمه اول دهه هشتاد شمسی باعث شد تا برخی خودروسازان مطرح ژاپنی، کره‌ای و اروپایی با نمایندگان قدیمی خود (یا در برخی موارد شرکایی جدید) به بازار ایران وارد شوند و در افزایش تنوع بازار خودرو کشورمان نقش پررنگی ایفا کنند. در این بین دو خودروساز بزرگ داخلی نیز با مشاهده ظرفیت ها و خلاءهای موجود در بازار وارداتی‌ها و همچنین سود سرشار این بخش از بازار، تصمیم گرفتند با شرکای شناخته شده و محبوب فرانسوی و ژاپنی خود وارد میدان رقابت با رقبای عمدتا کره‌ای و ژاپنی (هیوندای، کیا و تویوتا) شده، سهم قابل‌توجهی از بازار وارداتی‌ها را در اختیار گرفته و برای این مثلث قدرت بازار وارداتی ها، خط و نشان بکشند. در نتیجه و در نیمه دوم دهه هشتاد شمسی و اوایل دهه نود خودروهایی همچون سیتروئن C5، نیسان مورانو، پژو ۴۰۷، سوزوکی کیزاشی و … توسط سایپا و ایران خودرو راهی بازار کشورمان شدند که در نهایت سهم هرکدام در جدال با دیگر رقبای مطرح، محبوب و پرفروش کره‌ای و ژاپنی، غالبا شکست و ناکامی بود تا کامیابی و موفقیت.

از میان این خودرو ها، پژو ۴۰۷ محصولی بود که پژو و ایران خودرو امید زیادی به موفقیت آن در بازار ایران داشتند. در ابتدا خیلی ها مشتاقانه انتظار ورودش را می‌کشیدند. حتی اولین مرحله پیش فروش آن با استقبال بسیار خوبی روبرو شد. اما این روزها یاد و خاطره حضور آن در بازار کشورمان تقریبا به دست فراموشی سپرده شده است. حتی در بازار دست دوم ها هم ۴۰۷ طرفدار چندانی ندارد. با این مقدمه تصمیم داریم در اولین بخش از پرونده خودرو های فراموش شده بازار ایران به معرفی پژو ۴۰۷ و بررسی دلایل شکست یا عدم موفقیت آن در بازار ایران بپردازیم.

پیش مقدمه ای برای پژو ۴۰۷

پژو در سال ۲۰۰۴ سدان متوسط ۴۰۷ (در سگمنت D) که بر روی پلتفرم PF3 پژو-سیتروئن توسعه یافته بود را بعنوان جانشین مدل موفق و محبوب ۴۰۶ معرفی و به بازار عرضه کرد. همانند ۴۰۶، بعد از معرفی نسخه سدان، نسخه های استیشن‌واگن و کوپه ۴۰۷ نیز عرضه شدند که البته هیچکدام به بازار کشورمان راه نیافتند. سایت‌های تولیدی پژو در فرانسه و مالزی وظیفه مونتاژ این خودرو را بر عهده داشتند. در این میان نمونه های وارداتی پژو ۴۰۷ به کشورمان از منبع سایت تولیدی پژو در فرانسه تامین شدند.

طراحی ظاهری ۴۰۷ متاثر از زبان طراحی برای آن روز ها، جدید پژو بود. اگرچه به هیچ وجه نمی‌توان آن را زشت، ناموزون و نامتناسب توصیف کرد اما حقیقت غیرقابل انکار این است که پس از قطع همکاری پژو و پینین فارینا در اواخر دهه ۹۰ میلادی، طراحی ظاهری ساخته‌های پژو دیگر زیبایی، هماهنگی، گیرایی و ماندگاری گذشته را نداشتند. همین باعث شد حتی طراحی برخی محصولات پژو در دهه قبل میلادی با انتقادهای تندی از سوی مشتریان، کارشناسان و منتقدان همراه شود. در نتیجه این خودروساز فرانسوی به نوعی با بحران طراحی مواجه شد که البته امروزه با انقلابی که در طراحی ساخته های پژو همراه با تغییر هویت برند در سال های اخیر حادث شده، به جرات میتوان گفت که پژو در مبحث طراحی آن دوران خاکستری و عصر افول را پشت‌سر گذاشته است.

پژو ۴۰۷ برای مدل سال ۲۰۰۸ فیس‌لیفتی جزیی (Minor) را تجربه کرد و با همین چهره به روز شده و پس از فیس‌لیفت قدم به بازار کشورمان گذاشت. عمده ۴۰۷ های وارد شده و موجود در بازار کشورمان مدل ۲۰۰۹ هستند.

طراحی داخلی و امکانات پژو ۴۰۷

در پژو ۴۰۷، طراحی داخلی خودرو در مجموع قابل قبول و متفاوت از رقبای کره‌ای و ژاپنی بود. اما در این بین شلوغی، تعدد و فراوانی دکمه‌ها در کنسول مرکزی شاید کمی نیاز به زمان برای عادت کردن داشت. یکی از اصلی‌ترین موارد انتقاد برانگیز در کابین ۴۰۷، فضای نه چندان مطلوب در اختیار سرنشینان (بخصوص با توجه به ابعاد و سگمنت خودرو) و خصوصا فضای تنگ ردیف عقب آن است. بهره‌مندی سرنشینان ردیف جلو و عقب از فضای سر و پای مطلوب و رضایت‌بخش همواره از جمله نقاط قوت و برتری دو نسل قبلی ۴۰۷ (۴۰۵ و ۴۰۶) نسبت به رقبایشان به شمار می‌آمد. اما در ۴۰۷ این نقطه قوت همیشگی بدلیل فرم طراحی خودرو (کمی تا قسمتی شبیه به یک سدان کوپه مانند) تبدیل به نقطه ضعفی در برابر دیگر رقبا شده بود.

۴۰۷ توسط ایران‌خودرو در دو مدل دنده‌ای و اتوماتیک به فروش رسید. هر دو مدل از تجهیزات رفاهی و ایمنی مشترکی همچون آینه‌های جانبی برقی، تهویه مطبوع اتوماتیک، کنترلگرهای سیستم صوتی پشت فرمان، کامپیوتر سفری، پرده آفتابگیر شیشه عقب، سنسور نور، سنسور باران، سنسور پارک جلو و عقب، کروز کنترل، بلوتوث و هندزفری، سامانه‌های کمکی ترمز ABS+EBD+EBA، سامانه‌های ESP (کنترل پایداری الکترونیک) و ASR (کنترل اصطکاک) و ۶ ایربگ (جلو، جانبی جلو و پرده‌ای) بهره‌مند بودند. مدل اتوماتیک Peugeot 407 علاوه بر تجهیزات ذکر شده به سانروف، تنظیم برقی صندلی‌های جلو، تاشو برقی آینه‌های جانبی و تهویه مطبوع اتوماتیک با کنترل دو نقطه ای مجهز بود. تودوزی آن نیز با نسخه دنده‌ای متفاوت است.

موتور و گیربکس

در بخش فنی گستره‌ای از پیشرانه‌های مختلف بنزینی و دیزلی ۴ سیلندر و ۶ سیلندر با حجمی بین ۱.۸ تا ۳ لیتر برای ۴۰۷ قابل گزینش بود. در این بین پیشرانه ۴ سیلندر ۲ لیتری با ۱۳۸ اسب‌بخار قدرت و حداکثر گشتاور ۲۰۰ نیوتن‌متر (مشترک با سیتروئن C۵ عرضه شده توسط سایپا) برای ۴۰۷ های بازار ایران انتخاب شد. این موتور به یک گیربکس پنج سرعته دستی (BE4) یا ۴ سرعته اتوماتیک (AL4) قابل اتصال بود.

۴۰۷ در مجموع کیفیت سواری مطلوبی را ارائه میداد و در پارامترهایی چون ترمزگیری، پایداری و مانورپذیری عملکردی قابل اطمینان و راضی‌کننده از خود به نمایش میگذاشت. در واقع این خودرو تقریبا در حد و اندازه‌های انتظارات از یک سدان اروپایی ظاهر شد اما پیشرانه ۲ لیتری خودرو کشش، شتابگیری و چابکی ایده‌آلی را برای جثه حدودا ۱.۵ تنی ۴۰۷ به ارمغان نمی‌آورد. این ضعف و کاستی طبیعتا در نسخه مجهز به گیربکس اتوماتیک بیشتر به چشم می‌آمد. همین باعث شد رانندگی با نسخه مجهز به گیربکس دستی، تجربه‌ای لذتبخش‌تر داشته باشد.

بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۱، مجموعا تعداد ۸۶۰۹۵۶ دستگاه پژو ۴۰۷ در سراسر جهان به فروش رسید.

چرا ۴۰۷ در بازار ایران به موفقیت دست نیافت؟

در بررسی علل ناکامی ۴۰۷، می‌توان کمترین سهم را به طراحی ظاهری و امکانات رفاهی اختصاص داد. دلیل آن هم این است که لیست امکانات رفاهی و ایمنی ۴۰۷ بخصوص در نسخه اتوماتیک، تا حدود بسیار زیادی راضی‌کننده بوده و در طراحی ظاهری آن نیز نکته چندان آزاردهنده‌ای به چشم نمی‌خورد. البته باید به این هم اذعان داشت که طراحی پژو ۴۰۷ اگرچه در مقایسه با رقبای شرقی کمی متفاوت جلوه می‌کرد، اما مسلما در مقایسه با اسلافش یعنی ۴۰۵ و ۴۰۶ کمتر ظرفیت و توانایی نفوذ در اعماق قلبها و اذهان را داشت.

۴۰۷ درابتدا قیمتی در محدوده ۵۰ میلیون تومان (۵۱ میلیون تومان برای مدل دنده‌ای و ۵۴ میلیون تومان برای مدل اتوماتیک) داشت. با این محدوده قیمت، محصول پژو در آن زمان اختلاف قیمتی نسبتا قابل‌توجهی در مقایسه با اصلی‌ترین رقیب کره‌ای خود و یکی از موفق‌ترین خودروهای وارداتی بازار ایران یعنی هیوندای سوناتا NF (و همچنین کیا اپتیما که آن روزها مثل ۴۰۷ تازه وارد بازار کشورمان بود) داشت. این در حالی بود که برای مثال، سوناتا روی کاغذ از پیشرانه‌ای قدرتمندتر و سرحال‌تر بهره می‌جست و در عمل نیز سواری پرکشش‌تر و شتابگیری بهتری را ارائه میکرد. همچنین از تجهیزات رفاهی بسیار مناسب، خدمات پس از فروش خوب و بازار دست دوم پررونقی بهره‌مند بود و در عین حال قیمتی پایین تر از ۴۰۷ داشت.

شرکت تجارت بین المللی سمند (سیتکو) به عنوان زیرمجموعه ایران‌خودرو و نماینده انحصاری فروش و خدمات پس از فروش ۴۰۷ شناخته میشد و در آن زمان برای ۴۰۷ گارانتی دو ساله بدون محدودیت کیلومتر ارائه میداد.

علاوه بر اینها، قیمت‌گذاری عجیب ایران‌خودرو که با اعتماد به نفسی مثال زدنی همراه بود (و احتمالا از محبوبیت و موفقیت چشمگیر محصولات قبلی پژو در بازار ایران نشات گرفته بود) باعث شد تا این سدان پژو عملا در بازه قیمتی قرار بگیرد که خودروهای یک کلاس بالاتر از ۴۰۷ یعنی هیوندای آزرا و کیا اپیروس در آن قرار داشتند. قاعدتا این خودرو ها با بهره‌گیری از ابعاد بزرگتر، کابین جادارتر و پیشرانه‌های به مراتب قوی‌تر، دیگر مجالی برای نفس کشیدن ۴۰۷ باقی نمی‌گذاشتند.

انتخاب پیشرانه ۲ لیتری برای ۴۰۷ های بازار ایران و همینطور سیتروئن C5 سایپا در آن زمان ظاهرا از سوی پژو-سیتروئن با خودروسازان ایرانی هماهنگ شده بود. دلیل هم تسهیل در فرآیند ارائه خدمات و تامین قطعات بود. اما این انتخاب اشتباه در کنار سیاست‌های نادرست قیمت‌گذاری و بازاریابی، نهایتا نقش بسیار مهمی را در ناکامی C5 و ۴۰۷ ایفا کرد.

جدول مشخصات فنی پژو ۴۰۷ دنده ای و اتوماتیک