کامیون کشنده جفت بخریم، یا نه؟

طی سال های گذشته مونتاژ انواع کشنده چینی، تنوع بسیار خوبی به بازار کامیون های کشنده کشورمان بخشیده اما از آنجایی که بخش اعظم این کشنده، به اصلاح تک هستند (یا همان 4×2)، بازار تقریبا خالی از کامیون های کشنده جفت محور است. و این در حالی است که این نوع کشنده‌ها، موسوم به ۱۰ چرخ، به دلیل ظرفیت بالاتری که نسبت به کشنده‌های تک دارند، و همچنین، توانایی حرکتی بالاتر در مسیرهای سخت و طولانی، در سراسر دنیا از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار هستند. با این مقدمه، می‌خواهیم به معرفی اجمالی کامیون های کشنده جفت محور و بررسی مزایا و معایب آنها بپردازیم.

مزایای کامیون های کشنده جفت

همانطور که از نامگذاری کشنده های جفت محور، مشخص است، در این پیکربندی، دو محور در قسمت عقب شاسی کشنده جانمایی شده و از این روی، شاسی هم طول بیشتری نسبت به نمونه های تک دارد، و هم از مواد و آلیاژ مستحکم تری در ساخت آن استفاده می‌شود.

طبیعی هم هست، چراکه استفاده اصلی از کامیون های کشنده جفت، برای جابجایی بارهای بیشتر است و همچنین، کاربری هایی که در آنها، هم مسیر ها ممکن است به مراتب طولانی تر باشند و هم شرایط مسیر می‌تواند سخت تر باشد (خارج از جاده یا کوهستانی که نیاز به چسبندگی بیشتری به مسیر وجود دارد).

در کنار شاسی مستحکم‌تر و طویل‌تر، در کشنده های جفت، هر دو محور عقب، محور محرک هستند. این مورد، به‌ویژه در مواقعی که نیاز به قدرت کشش بیشتر است (در جابجایی بارهای سنگین‌تر) و همچنین، مواقعی که این بار سنگین‌تر، در مسیرهای ناهموار، سینه‌کش و سربالایی، سخت یا لغزنده، جابجا می‌شود، فاکتور بسیار تاثیرگذاری در انتخاب کشنده خواهد بود.

در واقع از آنجایی که دو محور محرک (در مجموع هشت چرخ محرک) با مسیر درگیر هستند، بار به خوبی توزیع و کنترل می‌شود و از این روی، ایمنی بیشتری دارد. وزن سنگین‌تری نیز چه از نظر قابلیت محصول، و چه از نظر قوانین می‌توان با آن جابجا کرد. دقیق‌تر اگر بخواهیم بگوییم، برای کشنده هایی با پیکربندی تک یا 4×2، محدودیت حمل بار مشخصی از نظر وزن تریلر و بار وجود دارد که در صورت جفت بودن کشنده، این محدودیت روی تناژ بالاتری قرار می‌گیرد.

کشنده های سه محور تک دیفرانسیل

البته ذکر این مورد ضروری است که همه کشنده هایی که پیکربندی سه محور دارند، 6×4 یا دارای دو محور محرک نیستند و می‌توانند 6×2 نیز باشند، یعنی تنها یک محور در آنها، محور محرک است. این نوع کشنده های سه محور نیز به دلیل داشتن محور بالاگیر پُشت یا جلوی محور محرک، مناسب مسیرهای سربالایی یا مسیرهایی با فواصل طولانی تر هستند اما توان و ظرفیت حمل بار نمونه های 6×4 را ندارند و در مسیرهای لغزنده یا خارج از جاده نیز به همان اندازه، پایداری ارائه نمی‌دهند.

البته همین باعث می‌شود استهلاک و همینطور مصرف سوخت کمتری نسبت به کشنده های 6×4 داشته باشند.

معایب کامیون های کشنده جفت

بحث استهلاک شد، با وجود مزایایی نظیر توانایی حمل بار هایی با وزن بیشتر و ابعاد بزرگتر، ایمنی بیشتر در رانندگی و در کل، بهره‌وری بیشتر و بهتر کشنده های جفت، این نوع کشنده ها به دلیل محور ها، تایرها و همچنین بخش های مکانیکی بیشتری که در به حرکت درآوردن خودرو و تحمل بار، درگیر هستند، استهلاک و هزینه نگهداری بیشتری نسبت به کشنده های تک دارند.

در ضمن، به دلیل طول بیشتر کشنده جفت، مانورپذیری آن در شهر ها و همینطور جاده های شلوغ و پُر تردد، سخت‌تر از نمونه های تک است. این را هم باید مدنظر داشته باشید که مصرف سوخت نیز در کامیون های کشنده جفت، بیشتر از نمونه های تک است.

در کنار اینها، از نظر قیمت نیز با توجه به ویژگی های فنی، کامیون های کشنده جفت کمی گران‌تر از نمونه های مشابه تک از همان برند و محصول هستند.

استهلاک کشنده های جفت

با توجه به مواردی که به آنها اشاره شد، بسته به کاربری و نیازی که مشخصات بار و مسیر به راننده یا شرکت حمل‌ونقل دیکته می‌کند، کامیون های کشنده جفت می‌توانند گزینه بهتر و به‌مراتب بهینه‌تری نسبت به نمونه های تک باشند.

اما با توجه به نکاتی که در مورد استهلاک این نوع کشنده‌ها مطرح شد، انتخاب را به گزینه هایی محدود می‌کند که خدمات پس از فروش و چرخه تامین قطعات بهتر و کامل‌تری داشته باشند چراکه با سرویس های به‌موقع و در دسترس بودن تعمیرکار آشنا به محصول و قطعات مصرفی برای تعمیر یا تعویض به‌موقع، می‌تواند هزینه های نگهداری در طولانی مدت را به شکل چشمگیری کاهش دهد.

البته در مورد کشنده های جفت مونتاژی حال حاضر بازار کشورمان، این نگرانی وجود ندارد چون در حال حاضر، کشنده جفت فاو با نام کامل FAW J6P-460 6×4، به عنوان تنها محصولی این روزها که روی خط تولید تجاری‌سازان داخلی قرار دارد، از شبکه خدمات پس از فروش بسیار خوبی برخوردار است و با توجه به سابقه حضور محصولات تجاری FAW در کشورمان، فراوانی قطعات و نیروی آشنا با تعمیرات آن، در سطح کاملا مناسبی است.

در مورد نمونه های وارداتی کارکرده و یا محصولات قدیمی تر بازار اما نمی‌توان چنین اظهار نظری کرد و خریدار، ملزم به این است که با چشم باز تر و تحقیق بیشتر اقدام به خرید کند.